Kỷ niệm Chiến thắng 9/5: Hoạt động “Binh đoàn bất tử”

Đây là những cuộc tuần hành đông người tham dự, trong đó có nhiều người trẻ. Họ mang theo ảnh ông bà, chú bác, cha mẹ, những người thân, hoặc đơn giản là những người đã chiến đấu, hy sinh trong cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại 1941 - 1945. Mang theo ảnh để tưởng nhớ, ngợi ca lòng quả cảm xả thân vì nước, vì hòa bình của thế hệ đi trước.

Mặc dù tên gọi “Binh đoàn bất tử” mới có từ năm 2011 nhưng hoạt động này đã được tổ chức lẻ tẻ ở Liên Xô từ lâu. Theo các tài liệu Nga, “mầm mống” đầu tiên của hoạt động “Binh đoàn bất tử” có từ năm 1965, khi các em học sinh trường phổ thông trung học số 121 ở Novosibirsk tham gia tuần hành kỷ niệm 20 năm Chiến thắng phát-xít đã mang theo ảnh những cựu chiến binh nằm lại trên chiến trường, không thể tham gia các hoạt động mừng Chiến thắng.

Hai mươi năm sau, vào năm 1985, một hoạt động tương tự mới được tổ chức lại tại tỉnh Lipetsk. Học sinh phổ thông ở thành phố này đã rước ảnh các cựu chiến binh cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại trong cuộc tuần hành kỷ niệm Chiến thắng. Cũng trong Ngày Chiến thắng năm 1985, phụ nữ thành phố Perm đã mang ảnh những người đàn ông hy sinh trong những năm 1941 – 1945 đi tuần hành.

Năm 1995, tại thành phố Sevastopol (bán đảo Crưm), nơi đồn trú Hạm đội Biển Đen của Nga, diễn ra cuộc tuần hành với khẩu hiệu “Tiếp bước cha anh trong đội ngũ!”. Đây cũng là “hình dạng” đầu tiên của hoạt động “Binh đoàn bất tử”.

Năm 2007 được coi là “năm sinh” của hoạt động “Binh đoàn bất tử”. “Cha đẻ” hoạt động này là ông Ghennady Ivanov, Chủ tịch Ban liên lạc cựu chiến binh tiểu đoàn cảnh sát Tyumen (vùng Sibiri). Ghennady Ivanov kể lại rằng, vài ngày trước lễ kỷ niệm Chiến thắng, ông nằm mơ thấy người Tyumen tuần hành trên quảng trường thành phố, ai cũng mang theo ảnh người thân đã tham gia chiến tranh giữ nước vĩ đại. Thế rồi ông viết một bài ngắn đăng trên báo “Tin tức Tiumen” ra ngày 8/5 với đầu đề “An-bum gia đình trong cuộc duyệt binh”. Chính bài báo ngắn này đã biến giấc mơ của ông thành hiện thực. Ngày 9/5 năm đó, Ghennady Ivanov cùng bạn bè và rất nhiều người khác mang theo ảnh các cựu chiến binh đi trong đội ngũ tuần hành kỷ niệm Chiến thắng. Một  năm sau, hoạt động này thu hút rất đông người tham gia và được gọi là “Cuộc diễu binh của những người chiến thắng”.

Nhưng phải kể đóng góp quan trọng của ba nhà báo Igor Dmitriev, Sergey Lapenkov và Sergey Kolotovnikov trong việc phổ biến, nhân rộng hoạt động có ý nghĩa này. Ba nhà báo nhận thấy tại thành phố Tomsk của họ số cựu chiến binh tham gia hoạt động kỷ niệm Chiến thắng càng ngày càng ít. Đó là điều khiến họ vô cùng trăn trở. Họ nghĩ cách tuyên truyền, vận động tổ chức những cuộc tuần hành và gặp gỡ, giao lưu kỷ niệm chiến thắng có sự tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp của những người đã đổ máu và mồ hôi trong cuộc chiến tranh thần thánh bảo vệ Tổ quốc. Với nỗ lực của ba nhà báo, ngày 9/5/2012, kênh truyền hình địa phương TV-2 đã truyền hình cuộc tuần hành chào mừng Chiến thắng trên các đường phố Tomsk, trong đó mọi người giương cao ảnh chân dung nhiều cựu chiến binh. Hôm sau các kênh truyền hình liên bang đã phát lại phóng sự này. Từ đây, cái tên “Binh đoàn bất tử” chính thức ra đời.

Năm 2012 những người tổ chức hoạt động “Binh đoàn bất tử”  chưa thể hình dung được quy mô rộng lớn về sau của nó, nhưng họ đã cố gắng giữ cho được hồn cốt “Cuộc diễu binh của những người chiến thắng” do Ghennady Ivanov sáng lập. Họ đã đặt ra Điều lệ của “Binh đoàn bất tử”  để tất cả những người tham gia phong trào này chung tay thực hiện.

Tháng 1/2014,  phong trào hoạt động liên khu vưc nhằm phát huy truyền thống lịch sử và giáo dục lòng yêu nước mang tên “Binh đoàn bất tử” đã chính thức đăng ký thành một tổ chức xã hội. Logo biểu trưng của phong trào cũng được xây dựng. Tác giả của logo “Binh đoàn bất tử” là họa sĩ Alexei Shelepov ở thành phố Barnaul. Khi thiết kế logo, Alexei Shelepov lấy nguồn cảm hứng từ ca khúc nổi tiếng “Đàn sếu” phổ thơ Rasul Gamzatov. Hình ảnh chim sếu bay giữa ngôi sao 5 cánh trên mộ chiến sĩ vô danh từ đó đã trở nên nổi tiếng khắp nước Nga và thế giới.

Năm 2018 đã có 10,4 triệu người tham gia hoạt động “Binh đoàn bất tử” ở Nga, riêng tại thủ đô Moskva có hơn 1 triệu người.

Năm nay, vào ngày 9/5/2019, đoàn tuần hành chính của “Binh đoàn bất tử” ở Moskva sẽ đi qua Quảng trường Đỏ sau khi cuộc diễu binh kết thúc. Dự kiến Tổng thống Vladimir Putin cũng tham gia cuộc tuần hành này.

                                            ĐỨC HÀ