Ngày Tưởng nhớ và Đau buồn. "Mái nhà thân yêu giặc thiêu cháy mất rồi"

 Cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại

Ngày 22/6/1941 phát xít Đức bội ước bất ngờ ào ạt tấn công Liên Xô theo "Kế hoạch Barbarossa". Mục tiêu chính của “Kế hoạch Barbarossa” được hiểu ngầm là “cuộc chiến tranh chớp nhoáng”, là tiêu diệt Hồng quân Liên Xô, đánh chiếm những vùng đất đai quan trọng và buộc Liên Xô phải đầu hàng. Kế hoạch này dự kiến kết thúc chiến tranh trong vòng vài tháng, thậm chí vài tuần lễ. Tờ mờ sáng ngày 22/6/1941, quân đội phát xít Đức đã vượt biên tấn công Liên Xô, với sự tham gia của 3 triệu binh lính Đức cùng 600.000 binh lính Phần Lan, Italy, Romania, Hungary và Slovakia. Chiến sự kéo dài từ biển Baltic tới Biển Đen, trải dài tới 2.130 km. Đối với Hitler, đây là một cuộc chiến nhằm hủy diệt kẻ thù, tạo ra “không gian sống ở phương Đông” và ráo riết “Đức hóa” các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng bằng mọi thủ đoạn tàn bạo. Trong “Kế hoạch Barbarossa”, đánh chiếm Leningrad (Saint Petersburg ngày nay) là một trong ba mục tiêu chiến lược quan trọng. Hai mục tiêu còn lại là Moskva và Kiev.

Nhân dân Liên Xô đã anh dũng đứng dậy chống trả sự xâm lược của Đức Quốc xã, gây cho quân Đức nhiều tổn thất nặng nề, làm phá sản “Kế hoạch Barbarossa” của Hitler, kết thúc thắng lợi Cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại của nhân dân Liên kéo dài 4 năm vào ngày 9/5/1945 – Ngày Chiến thắng phát xít.

Cuộc chiến đầy gian khổ kéo dài suốt 1418 ngày đêm khiến Liên Xô chịu tổn thất rất lớn về người và của, đất nước bị tàn phá nặng nề.

Mikhail Vasilievich Isakovsky (1900-1973) là nhà thơ Nga/Xô viết trưởng thành trong Cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại 1941 - 1945. Thơ Isakovsky viết về chiến tranh phản ánh chân thực những năm tháng gian lao mà oanh liệt của Hồng quân và nhân dân Liên Xô, những mất mát, hy sinh to lớn của nhân dân và phụ nữ Liên Xô trong cuộc chiến tranh Vệ quốc vĩ đại thần thánh.

Xin giới thiệu dưới đây bài thơ của M. Isakovsky viết về cuộc chiến tranh thần thánh đó.

MÁI NHÀ THÂN YÊU GIẶC THIÊU CHÁY MẤT RỒI

Mái nhà thân yêu giặc thiêu cháy mất rồi

Gia đình anh thế là cửa nát nhà tan

Giờ đây biết đi đâu, người lính

Nỗi buồn này ai gánh ai mang?

Người lính bước đi đau đớn vô cùng

Đến ngã ba đường anh dừng chân lại

Trên cánh đồng thênh thang anh thấy

Cỏ đã bao ngày phủ nấm mồ xanh.

Anh thẫn thờ đứng bên mồ chết lặng,

Trong lòng anh đang nuốt nghẹn nỗi đau:

“Praskovia, em linh thiêng hãy ra chào đón

Chồng em đã về đây như một anh hùng.

Đón anh về em làm bữa ăn chiêu đãi

Món gì ngon đem ra hết liên hoan

Ngày vui anh trở về căn nhà gỗ

Anh cùng em làm bữa tiệc vui chung …”

Không một ai đáp lại lời người lính

Không một ai ra chào đón mừng anh

Chỉ thấy gió mùa hè nồm ấm

Đung đưa lay ngọn cỏ mọc trên mồ.

Sửa lại dây lưng, anh thở dài đau đớn

Túi dã chiến mở xem có gì không

Chai rượu đắng anh đặt lên đá xám

Trước mộ em, anh nén đau thương.

“Praskovia, em đừng nói lời trách cứ,

Đến với em anh vẫn cứ thế này đây:

Vì sức khoẻ chén rượu này anh uống

Để cầu mong em an giấc ngàn thu.

Bạn bè gái trai cũng có ngày gặp lại

Nhưng em và anh thì mãi mãi lìa xa …”

Chiếc ca đồng rót rượu buồn uống cạn

Chén rượu này anh chia nửa thành hai.

Anh, người lính - nô bộc của nhân dân

Tim đớn đau anh thật lòng muốn nói:

“Cả ba cường quốc anh từng đi chinh phạt

Trở về với em anh đi bốn năm trời ”.

Anh uống say lệ tràn khóe mắt

Nước mắt của những khát vọng bất thành

Nhưng lấp lánh tấm huân chương trên ngực

Bảo vệ thành Budapest chiến công anh.

                                          1945

          (NGUYỄN XUÂN HÒA giới thiệu và dịch)

                                                                Nguyên tác bài thơ tiếng Nga:

+ Ngày 22/6/2024, tại Trung tâm Khoa học và Văn hoá Nga ở Hà Nội đã tổ chức hoạt động "Tưởng nhó và đau buồn" nhân kỷ niệm ngày phát-xít Đức tấn công Liên Xô 83 năm trước - ngày bùng nổ chiến tranh thế giới lần thứ hai.

Giám đốc TTKH&VH Nga tại Hà Nội Vladimir Murashkin đã mời các vị khách dành một phút mặc niệm để tưởng nhớ những người đã ngã xuống trong Cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại của nhân dân Liên Xô.

Sự kiện có sự tham dự của Đại sứ Nga tại Việt Nam G.S. Bezdetko, Đại sứ Belarus tại Việt Nam V.V. Borovikov, cán bộ các cơ quan ngoại giao và đại diện các tổ chức Nga. Thiếu tướng Trịnh Quốc Khánh, Phó Chủ tịch thường trực Hội Hữu nghị Việt- Nga và nhóm nhạc “Bạch dương” đã  tham gia hoạt động tưởng niệm.

                                                                    P.V