Trung tâm Hợp tác Việt – Nga, bước phát triển quan trọng của Hội Hữu nghị Việt – Nga

Mục đích hoạt động của Trung tâm Hợp tác Việt - Nga là thu hút, tạo lập các nguồn vốn trong và ngoài nước để hỗ trợ công tác đối ngoại nhân dân và tăng cường giao lưu văn hóa, hợp tác quốc tế của Hội Hữu nghị Việt –Nga; làm cầu nối, góp phần tăng cường và mở rộng quan hệ đoàn kết, hữu nghị; củng cố và phát triển quan hệ hợp tác kinh tế - văn hóa giữa Việt Nam và Liên bang Nga; làm sâu sắc thêm quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước vì lợi ích của nhân dân Việt Nam và Liên bang Nga, vì hòa bình, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới, góp phần vào việc phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Trung tâm Hợp tác Việt – Nga có tư cách pháp nhân, có con dấu, tài khoản riêng, bao gồm cả tài khoản ngoại tệ; hoạt động theo qui định pháp luật Việt Nam cũng như Quy chế tổ chức và hoạt động của Trung tâm được Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam - Liên bang Nga phê duyệt.

Nhân sự kiện này, phóng viên Tạp chí Bạch Dương đã có cuộc phỏng vấn với Thiếu tướng Trịnh Quốc Khánh, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Hữu nghị Việt - Nga.

Phóng viên (PV): Từ việc hình thành ý tưởng, sau đó bắt tay vào xây dựng đề án, phát huy các nguồn lực và đi đến quyết định chính thức thành lập Trung tâm Hợp tác Việt - Nga là một quá trình được chuẩn bị kỹ lưỡng, tâm huyết phải không, thưa ông?

Thiếu tướng Trịnh Quốc Khánh: Hiện nay, Liên bang Nga là một trong 12 Đối tác chiến lược toàn diện của Việt Nam (thiết lập sớm thứ hai). Trải qua hơn 3/4 thế kỷ vun đắp, quan hệ hữu nghị truyền thống giữa Việt Nam và Liên Xô trước đây, nay là Việt Nam và Liên bang Nga, đã không ngừng phát triển sâu rộng và luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt từ lãnh đạo cấp cao của cả hai nước.

Ý tưởng thành lập một tổ chức chuyên trách trực thuộc Hội Hữu nghị Việt - Nga đã được thai nghén từ Đại hội V của Hội, vào năm 2016. Nghị quyết Đại hội V đã xác định rõ nhiệm vụ này, nhằm cụ thể hóa vai trò của Hội trong việc xúc tiến và kết nối các địa phương, đơn vị, cơ quan của Việt Nam và Liên bang Nga trên nhiều lĩnh vực then chốt, như kinh tế - thương mại, đầu tư, khoa học. giáo dục, văn hóa, du lịch, thể thao,... Sau Đại hội V, Hội Hữu nghị Việt - Nga đã bắt đầu quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng và đã tiến rất gần đến việc thành lập Trung tâm Hợp tác Việt Nam - Liên bang Nga. Tuy nhiên, sự bùng phát đại dịch Covid-19 vào năm 2019 đã gây ra những gián đoạn không nhỏ đến công tác tổ chức, thành lập. 

Ngày 1/3/2025, tại Hội nghị lần thứ nhất Ban Thường vụ Hội Hữu nghị Việt – Nga khoá VI, TS. Phan Chí Hiếu, Chủ tịch Viện Hàn Lâm khoa học xã hội Việt Nam, Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt – Nga, đã công bố Quyết định thành lập Trung tâm Hợp tác Việt - Nga, trực thuộc Trung ương Hội. Có thể nói, việc thành lập Trung tâm Hợp tác Việt – Nga là một dấu mốc rất có ý nghĩa nhân dịp kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Liên bang Nga và 75 năm thành lập Hội.

PV:  Sự ra đời của Trung tâm Hợp tác Việt – Nga vừa góp phần củng cố mối quan hệ hữu nghị truyền thống song phương, vừa là giải pháp quan trọng góp phần gắn kết cộng đồng doanh nghiệp và các địa phương của hai nước, thưa  ông?

Thiếu tướng Trịnh Quốc Khánh: Đúng vậy. Có thể thấy rằng, sự ra đời của Trung tâm Hợp tác Việt - Nga một mặt nhằm thúc đẩy các hoạt động kinh tế và thương mại song phương, giữa các doanh nghiệp và địa phương hai nước. Mặt khác, với tầm nhìn chiến lược, Trung tâm còn đóng vai trò là một tổ chức chuyên trách, được thiết lập để triển khai một cách chuyên nghiệp, cụ thể và hiệu quả các chức năng và nhiệm vụ mà Hội Hữu nghị Việt – Nga đảm nhiệm.

Trước đây, Hội Hữu nghị Việt – Nga đã chủ động tổ chức nhiều hoạt động quan trọng như đón tiếp các đoàn doanh nghiệp, tổ chức các sự kiện kỷ niệm, phát động các cuộc thi vẽ tranh, viết bài... Từ nền tảng đó, với việc thành lập Trung tâm Hợp tác Việt - Nga, Hội sẽ có một đội ngũ tập trung và chuyên môn hoá, giúp tổ chức các chương trình và hoạt động một cách bài bản và đạt hiệu quả cao hơn.

PV: Ông đánh giá như thế nào về vai trò, chức năng của Trung tâm Hợp tác Việt – Nga đối với Hội hữu nghị Việt – Nga và các Hội Việt - Nga ở địa phương?

Thiếu tướng Trịnh Quốc Khánh: Việc thành lập Trung tâm Hợp tác Việt – Nga, một mặt nhằm đáp ứng những nhu cầu phát triển hiện tại của mối quan hệ song phương và sứ mệnh về thúc đẩy hợp tác sâu rộng giữa Việt Nam và Liên bang Nga. Mặt khác, nhằm hướng đến việc giải quyết một số yêu cầu nội tại của Hội.

Hiện nay, các hoạt động của Hội chủ yếu được duy trì nhờ vào nguồn tài trợ từ một số doanh nghiệp và tổ chức. Tuy nhiên, khi quy mô hoạt động của Hội ngày càng mở rộng và đa dạng, nếu chỉ dựa vào những nguồn tài trợ này có thể ảnh hưởng đến tính bền vững và hiệu quả của các chương trình, hoạt động. Chính vì lẽ đó, Trung tâm Hợp tác Việt - Nga ra đời đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn lực ổn định và chủ động hơn cho các hoạt động của Hội trong tương lai.

Về các nhiệm vụ cấp thiết khác, Trung tâm Hợp tác Việt – Nga đóng vai trò là cầu nối quan trọng, kết nối lực lượng của cả Việt Nam và Liên bang Nga, từ trung ương đến địa phương, trong một số lĩnh vực cơ bản sau:

Xúc tiến thương mại – đầu tư: Trung tâm sẽ tích cực tìm kiếm và tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động kinh tế, thương mại, đầu tư trong những lĩnh vực ngành nghề mà các cơ quan, doanh nghiệp của hai nước đều có thế mạnh và nhu cầu phát triển.

Thúc đẩy du lịch: Với sự phát triển hoạt động của các hãng hàng không Việt Nam, lượng khách du lịch từ Nga đến Việt Nam dự kiến sẽ tăng trưởng mạnh mẽ. Trung tâm sẽ tập trung phát triển du lịch phục vụ du khách Nga. Đồng thời sẽ phát triển thêm các loại hình du lịch chuyên đề, chuyên biệt, hướng đến những đối tượng có sự quan tâm đặc biệt đến Nga, như những người từng học tập tại Liên Xô và Nga; hướng tới nhóm du khách muốn khám phá sâu sắc văn hóa, con người và thiên nhiên phong phú của xứ sở Bạch Dương.

Phát triển hợp tác giáo dục: Liên bang Nga hiện đang cung cấp hàng nghìn suất học bổng cho sinh viên Việt Nam, và có nhiều ngành đào tạo dẫn đầu thế giới. Được biết, hiện nay Liên bang Nga đã thành lập khoá học tiếng Việt, chuyên ngành Việt Nam học tại các trường đại học lớn, như Đại học Sư phạm Quốc gia Saint Peterburg mang tên A. Herzen. Trường này cũng đã mở Trung tâm Việt Nam … Do đó, đã có những cơ hội hợp tác giáo dục đầy tiềm năng.

Ngoài ra, Trung tâm còn thúc đẩy giao lưu văn hóa, tham gia tổ chức các hoạt động văn nghệ phục vụ đối ngoại nhân dân và kinh tế đối ngoại.

Bên cạnh đó,Trung tâm Hợp tác Việt – Nga sẽ tăng cường phối hợp với Liên hiệp các tổ chức người Việt Nam tại Liên bang Nga – thành viên tập thể của Hội Hữu nghị Việt - Nga. Đây là một nhiệm vụ cấp thiết, quan trọng đối với Trung tâm Hợp tác Việt – Nga trong thời gian tới. Trung tâm sẽ hợp tác chặt chẽ với gần 40 tổ chức thành viên của Liên hiệp, bao gồm các hội chuyên ngành như Hội Văn học Nghệ thuật, Hội Y Dược, Hội Sinh viên, Hội Cựu chiến binh,... để triển khai các hoạt động đa dạng, đẩy mạnh hợp tác trên mọi lĩnh vực của hai quốc gia. Ngoài ra, còn kết nối, phối hợp làm việc với và cơ quan, tổ chức trực thuộc Hội Hữu nghị Nga – Việt.

PV: Ông nhận định như thế nào về một số khó khăn, thách thức và triển vọng phát triển của Trung tâm Hợp tác Việt –Nga trong thời gian tới?

Thiếu tướng Trịnh Quốc Khánh: Việc thành lập một tổ chức mới như Trung tâm Hợp tác Việt - Nga chắc chắn sẽ gặp những khó khăn và thách thức nhất định trong giai đoạn đầu, nhưng đó cũng chính là nền tảng để hướng tới những triển vọng, tiềm năng phát triển trong tương lai.

Trung tâm mới được thành lập, cho nên, bước đi đầu tiên vô cùng quan trọng là phải hoàn thiện cơ sở pháp lý, xây dựng bộ máy nhân sự chuyên trách và xác định những định hướng hoạt động cụ thể nhằm thu hút nguồn nhân lực chất lượng và giàu tâm huyết. Điều này đòi hỏi ban lãnh đạo Trung tâm cần có tầm nhìn rõ ràng về các nhiệm vụ và xây dựng một cơ chế hoạt động hiệu quả. Bên cạnh đó, những khó khăn về nguồn lực, tài chính trong giai đoạn đầu thành lập cũng là một trong những thách thức cần có giải pháp hỗ trợ. Hội Hữu nghị Việt - Nga sẽ quan tâm hết sức có thể trong phạm vi cho phép. Trong đó, sự hỗ trợ lớn nhất của Hội Hữu nghị Việt - Nga đối với Trung tâm là việc hoàn thành các thủ tục pháp lý cho sự thành lập của Trung tâm và sự đồng hành, sát cánh của lãnh đạo Hội trong quá trình hoạt động. Bởi vì, Trung tâm là một bộ phận trực thuộc Hội, và sự phát triển mạnh mẽ của Trung tâm cũng đồng nghĩa với sự phát triển của Hội.

Tất nhiên, khó khăn chỉ là trước mắt, còn triển vọng mở ra những cơ hội phát triển rất lớn. Một lợi thế quan trọng chính là tư cách pháp nhân độc lập mà Trung tâm được trao. Với tài khoản riêng, con dấu riêng, Trung tâm Hợp tác Việt - Nga sẽ hoạt động trên tinh thần tự chủ và có tính độc lập cao, trên cơ sở trực thuộc Hội Hữu nghị Việt - Nga và tuân thủ Hiến pháp, pháp Việt Nam, Điều lệ của Hội và quy chế hoạt động của Trung tâm.

Tôi tin rằng, những tiền đề này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho Trung tâm Hợp tác Việt –Nga trong việc triển khai các hoạt động một cách chủ động, linh hoạt; sẽ đạt được nhiều kết quả cao và không ngừng phát triển trong tương lai.  

PV: Trân trọng cảm ơn ông!

                                                                                        Minh Tuấn – Nguyệt Anh thực hiện.