NẤM CHAGA - VỊ THUỐC QUÍ CỦA XỨ SỞ BẠCH DƯƠNG

Vị thuốc quý trong tự nhiên

Nấm Chaga là một loại nấm mọc trên cây bạch dương ở các nước phương Bắc có khí hậu lạnh (Nga, Bắc Âu, Canada, Trung Quốc, Phần Lan…). Nấm Chaga có hình dáng bên ngoài là một khối màu đen dày ở trên thân cây.

Nấm thường phát triển đến 10 cm bề dày và dài 1,5 mét hoặc dài hơn tùy thuộc vào độ tuổi của nấm. Và mặc dù bên ngoài giống một khối than đen cháy nhưng bên trong nấm có màu cam. Trước đây, do chưa biết tác dụng của nấm, người ta sử dụng chúng như một nguồn than hồng khi đốt củi và sử dụng khi nhuộm quần áo.         

Loại nấm đen mọc trên cây này từ lâu đã được sử dụng trong chữa bệnh ở Nga và nhiều nước khác. Nấm Chaga (nấm cây bạch dương) đã được các thầy thuốc y học dân tộc sử dụng rộng rãi để chữa bệnh hàng trăm năm nay. Trong y học cổ truyền Trung Quốc, nấm Chaga được sử dụng như một loại nấm đặc biệt để cân bằng năng lượng, kéo dài tuổi trẻ và duy trì khả năng miễn dịch. Đối với các nước phương Tây, nấm Chaga trở nên phổ biến từ năm 1968 khi một bác sỹ người Nga đã mô tả một loại trà từ nấm cây bạch dương có tác dụng cải thiện sức khỏe đối với bệnh nhân ung thư.

Tuy nấm Chaga có thể mọc trên cây Thanh lương trà, cây Tần bì nhưng hiệu quả lớn nhất là nấm Chaga trên  cây bạch dương. Nấm Chaga có chứa một phức hợp polysaccharid, là một trong những adaptogen (sinh thích nghi) mạnh nhất, hỗ trợ hệ miễn dịch,  có tác dụng mạnh hơn nhiều so với hầu hết các loại nấm dược liệu khác. Ngoài steroit, polyphenol và polysaccharid, nấm Chaga còn chứa nhiều thành phần chống oxy hóa khác, bao gồm melanin, superoxide dismutase và triterpene: betulin, inotodiol và lupeol. Ngoài ra, nấm Chaga đã được công nhận trên toàn thế giới về khả năng ức chế sự phát triển của khối u nhờ sự tác động của các hợp chất như muối của axit betulinic, những hợp chất này tích tụ trong vỏ cây bạch dương với số lượng lớn.

 Góp phần chữa trị ung thư

Nhà máy dược phẩm Yaroslav (LB Nga) đã sản xuất ra thuốc Befungin, là chế phẩm được chiết xuất từ nấm Chaga có bổ sung muối Coban. Befungin được sử dụng rộng rãi để điều trị bệnh ung thư, nhằm kéo dài sự sống của bệnh nhân, giúp trạng thái sức khỏe bệnh nhân tốt hơn, cải thiện chất lượng sống của họ.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hàng năm trên toàn cầu có khoảng 9-10 triệu người mới mắc bệnh ung thư và một nửa trong số đó chết vì căn bệnh này. Số người mắc bệnh ung thư đang có xu hướng gia tăng. Bệnh gặp ở mọi tầng lớp xã hội, mọi lứa tuổi, ngành nghề khác nhau. Loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới là ung thư phổi,  gan, tuyến tiền liệt , đại trực tràng và ung thư dạ dày. Ở nữ giới, ngoài các ung thư nêu trên còn có ung thư vú và ung thư cổ tử cung. Bệnh ung thư ước tính tiêu tốn khoảng 1,2 nghìn tỷ USD mỗi năm.

 Đối với ung thư, hiện nay người ta sử dụng các phương pháp điều trị tại chỗ (phẫu thuật và tia xạ) và phương pháp điều trị toàn thân: điều trị bằng hoá chất (dùng thuốc chống ung thư), điều trị nội tiết (dùng nội tiết tố hoặc dùng kháng nội tiết tố), điều trị miễn dịch (làm tăng sức đề kháng của cơ thể để diệt tế bào ung thư). Tuy nhiên các phương pháp này cũng chỉ có thể kéo dài cuộc sống của bệnh nhân thêm một thời gian nhất định.

Trong những năm gần đây, các nhà khoa học trên thế giới đã nghiêng dần sang việc sử dụng các loại thuốc có nguồn gốc từ dược liệu để hỗ trợ điều trị ung thư cho người bệnh, vì thuốc có nguồn gốc từ dược liệu ít độc hay không độc ở liều sử dụng, không gây tác dụng phụ. Bên  cạnh tác dụng điều trị không kém những loại thuốc có nguồn gốc hoá dược, thuốc còn có nhiều tác dụng như phục hồi sức khoẻ, an thần giảm đau…

Tác dụng chống ung thư của thuốc Befungin đã được các nhà khoa học Nga nghiên cứu nhiều năm trên động vật thực nghiệm và đã được ứng dụng trên bệnh nhân ung thư. Nấm Chaga chứa một lượng lớn axit betulinic - đó là hợp chất chống ung thư được hình thành từ lignin của cây bạch dương và betulin từ vỏ cây bạch dương, sau đó chuyển hóa thành axit betulinic. Nấm Chaga hấp thụ axit betulinic từ vỏ cây bạch dương và biến chúng thành một dạng dễ chuyển hóa trong cơ thể người. Đây là một trong những hoạt chất có tác dụng ức chế sự phát triển của khối u. Nấm này chứa các thành phần có tác dụng chống ung thư: beta-glucan-polysaccharid, phytonutrients, 29 chuỗi dài polysaccharid, liên kết protein xylogalactoglucan.

Befungin được chỉ định trong điều trị khối u dựa trên cơ chế axit betulinic tác động trực tiếp lên ti lạp thể trong tế bào ung thư, tiêu diệt các tế bào khối u hoặc làm giảm đáng kể độ axit trong tế bào. Từ năm 1959, Befungin đã được công bố tại Nga là điều trị thành công đối với ung thư vú, ung thư phổi, ung thư cổ tử cung và ung thư dạ dày (Bulatov P.K.). Các kết quả nghiên cứu cho thấy, Befungin làm giảm đáng kể sự phát triển khối u. Hiệu quả tốt nhất của thuốc đạt được khi bệnh ung thư ở giai đoạn đầu. Befungin có tác dụng ngăn ngừa di căn. Ở giai đoạn muộn hơn, thuốc có thể ngăn chặn sự phát triển của khối u, giảm đau và cải thiện tình trạng sức khỏe chung của bệnh nhân.

 Nhiều tác dụng

Nhiều công trình nghiên cứu của các tác giả Nga (Philipova I.A., Balandaikin M.E.) cho thấy, Befungin chứa một hàm lượng cao các chất chống oxy hóa, trong đó có melanin, liên kết với các đồng vị phóng xạ, rất hữu ích cho các đáp ứng miễn dịch trong cơ thể. Befungin là một loại thuốc kháng vi-rút, kháng khuẩn và chống viêm. Befungin có tác dụng ổn định huyết áp, tăng cường lọc máu, giảm mỡ máu, giảm nguy cơ đau tim, đột quỵ, cao huyết áp, viêm khớp dạng thấp và các bệnh thoái hóa, đặc biệt ở người cao tuổi. Ngoài ra, Befungin có tác dụng tăng cường miễn dịch của cơ thể và là một chất kích hoạt các hoạt động của gan, giúp thải độc gan và bảo vệ chống lại tác hại của phóng xạ hoặc hóa chất. Các beta-glucan chứa trong nấm Chaga (đặc biệt là 1-3 ß-glucans) giúp kích hoạt các tế bào miễn dịch (các tế bào T) hoặc đại thực bào của hệ thống bảo vệ. Năm 2013 người ta đã chứng minh được rằng, thành phần của nấm Chaga bao gồm các hợp chất ergosterol, ergosterol peroxide và axit tramtonolinic. Chúng có hoạt tính chống viêm và độc tính tế bào trong ung thư biểu mô tuyến tiền liệt và tuyến vú.

Ngoài ra, các kết quả nghiên cứu của Gribel N.V. (1988) cho thấy, những chất chiết xuất từ nấm Chaga có tác dụng tốt trong các rối loạn tiêu hóa và hội chứng ruột kích thích. Befungin có tác dụng làm dịu hệ thần kinh đối với người bị chứng mất ngủ, giúp cho quá trình trao đổi chất tốt hơn. Đồng thời, Befungin làm tăng sức đề kháng của cơ thể chống lại các bệnh truyền nhiễm, ung thư thanh quản, các bệnh về gan và lách. Trong nha khoa, khi bị bệnh tiêu quanh răng, các nha sĩ sử dụng rộng rãi Befungin để điều trị.

Befungin có hiệu quả trong điều trị bệnh vẩy nến, eczema, chứng đỏ da và các bệnh ngoài da khác, bởi vì thuốc có tác dụng cải thiện sự trao đổi chất ở tế bào và làm tăng sức đề kháng của cơ thể.

 “Vua của các loài nấm”

Nấm Chaga là một trong những nguồn melanin cao nhất trong số các loại thực phẩm chức năng hoặc thảo dược. Các kết quả nghiên cứu của Gribel N.V. (1988) đã chứng minh được  rằng, melanin chứa trong nấm Chaga có tác dụng bảo vệ mạnh mẽ hệ thống gen trong cơ thể. Đó là một chất hóa học có chứa trong thành phần của sắc tố da người, tóc, võng mạc và tế bào thần kinh trong não bộ. Melanin thúc đẩy việc lành vết thương ở da tốt hơn, giữ gìn thị lực và chất lượng tóc. Nấm Chaga Nga chứa các khoáng chất tự nhiên như đồng, canxi, kali, mangan, kẽm và sắt. Đặc biệt, nấm Chaga còn chứa Superoxide Dismutase (SOD), đây là một loại enzyme có công dụng tuyệt vời, là một chất ngăn chặn quá trình oxy hóa. Loại men này hoạt động như một "vệ sĩ", có vai trò bảo vệ cơ thể, bảo vệ ADN không bị tổn thương và giúp giảm gánh nặng cho hệ miễn dịch.  

Con người thường xuyên bị căng thẳng (stress) trong cuộc sống hàng ngày do ô nhiễm môi trường và tiếp xúc với chất độc ảnh hưởng đến sức khỏe. Nấm Chaga là một chất điều hòa miễn dịch, duy trì các hoạt động tối ưu của hệ thống miễn dịch, đồng thời duy trì sự cân bằng nội môi của cơ thể.

Như vậy, nấm Chaga có tác dụng rất rõ rệt trong việc tăng cường sức khỏe, ngăn ngừa bệnh tật cho con người. Hiện nay, nấm Chaga được sử dụng rộng rãi như một loại thực phẩm bổ dưỡng. Ngoài việc sử dụng các sản phẩm đã được chế biến sẵn như nấm Chaga dạng viên, Befungin dạng viên và dạng nước, trà từ nấm Chaga (trà nhúng), người Nga còn sử dụng phương pháp hãm trà theo cách truyền thống: thái khoảng 9-10 lát mỏng nấm Chaga, đun với 1,5 - 2 lít nước, hãm uống trong ngày nhằm bảo vệ sức khỏe, tăng sức đề kháng và chống cảm lạnh. Đó là một trong những bí quyết bảo đảm sức khỏe của người Sibiri khi sống trong vùng băng tuyết quanh năm lạnh giá. Người dân Sibiri còn dùng nấm Chaga ngâm rượu, sau 3 tháng lấy ra uống, mỗi ngày uống 1 ly trước khi đi ngủ.

 TÀI LIỆU THAM KHẢO

1.Баландайкин М. Э., Змитрович И. В.    Чага как фармакологически ценное сырье и её ресурсный потенциал. Материал на 11-ой международной научной конференции, Том 2. 2015, С. 55-57.

2. Булатов П.К., Березина М.П.       Чага, ее свойства и применение при раке IV стадии/Под ред. П. К. Булатова, 1959, С. 58-59.

3.Грибель Н.В.      Некоторые аспекты противоопухолевого действия бефунгина в эксперименте. - В кн.: Актуальные проблемы современной онкологии. Томск: Изд-во Том. Ун-та, 1988. С.54-58.

4. Мартынова Е.Я.     Клинико-анатомические особенности рака IV стадии при лечении чагой,  Труды лаборатории новых антибиотиков Ботанического института им. В.Л.Комарова АН СССР и госпитальной терапевтической клиники I Ленинградского медицинского института им. И. П. Павлова. 1959, С. 294-305.

5. Филиппова И.А.    Берёзовые целебные грибы. Эффективное лечение онкологии, диабета, гинекологии. - М. Центрполиграф, 2015. C. 21-24. 

                                                      Phạm Xuân Ninh & Trần Văn Tám - Công ty CP Sản xuất và Thương mại Altai Sibiri