Trao tặng nhà văn, dịch giả Hoàng Thuý Toàn Kỷ niệm chương của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam

Trong phiên họp Đại hội VI sáng 30/9/2023 tại Hà Nội, dịch giả Hoàng Thuý Toàn, đại biểu chính thức của ĐạI Hội, xin vắng mặt có lý do. Sáng đó ông bận tham gia hội nghị đại biểu các nhà văn lão thành Việt Nam lần thứ nhất tại Hải Phòng mà Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng tới dự, phát biểu với hội nghị.

Sáng 23/10/2023, tại toà soạn tạp chí Bạch Dương, 61 Bà Triệu, Hà Nội, thừa uỷ quyền của Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam Phan Anh Sơn, ông Nguyễn Đăng Phát - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Hữu nghị Việt - Nga, đã trân trọng trao Kỷ niệm chương của Liên hiệp hữu nghị tặng ông Hoàng Thuý Toàn.

Nhân dịp này, với sự uỷ nhiệm của nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Vũ Huyến, ông Nguyễn Đăng Phát đã trao tặng ông Hoàng Thuý Toàn bức chân dung ông do nhà báo Vũ Huyến chụp cách đây vài năm. Bức chân dung này rút từ bộ ảnh triển lãm "Nơi ấy nước Nga" đã tổ chức trưng bày lần đầu tiên tại Hà Nội năm 2019, sau đó đã được trưng bày tại thành phố Thanh Hoà và một số nơi khác.

Nhà văn, dịch giả Hoàng Thuý Toàn sinh năm 1938. Học trường thiếu sinh quân từ năm 1950, năm 1954 ông được Nhà nước gửi sang Liên Xô học tập. Tốt nghiệp đại học năm 1961, ông về nước tham gia giảng dạy tại Trường Trung cấp Ngoại ngữ Mễ Trì (sau này là Trường Đại học Hà Nội). Năm 1964, ông chuyển công tác, làm biên tập sách dịch văn học, Nhà xuất bản Văn học, rồi làm Phó Giám đốc, Phó Tổng biên tập NXB Văn học cho đến lúc nghỉ hưu.

Hoàng Thuý Toàn nổi tiếng về những bản dịch văn xuôi và thơ A. Pushkin. Nhiều thế hệ người Việt Nam biết đến và yêu thích bài thơ "Tôi yêu em" của Pushkin qua bản dịch của ông, trong đó có những câu:

"Tôi Yêu em đến nay chừng có thể/

Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai/

Nhưng không để em bận lòng thêm nữa/

Hay hồn em phải gợn bóng u hoài/

Tôi yêu em âm thầm, không hy vọng/

Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen/

Tôi yêu em yêu chân thành đằm thắm/

Cầu em được người tình như tôi đã yêu em".

Dịch giả Hoàng Thúy Toàn kể lại: "Bài thơ này ban đầu tôi dịch vì yêu thích thơ Pushkin, thơ của ông như đã ngấm vào trong từng tế bào của những người yêu văn học chúng tôi. Và quan trọng hơn nữa, tôi thấy tình cảm mà ông thể hiện trong bài thơ ấy, giống hoàn cảnh của tôi lúc bấy giờ. Vậy nên trước hết tôi dịch để dành riêng cho một người, đó là cho một cô gái tôi rất mực yêu thương nhưng không dám ngỏ lời. Cô ấy là người đã cùng sang Nga học với tôi trong đợt đầu tiên do nhà nước cử đi".

Là một dịch giả mà những tác phẩm dịch của ông đã vượt ra ngoài văn bản gốc, trở thành một tác phẩm nguyên vẹn với tâm tư tình cảm của người Việt, dịch giả Hoàng Thúy Toàn quan niệm rằng, dịch không phải là chuyển ngữ hay phiên ra tiếng Việt, mà dịch là mang cái hay, cái đẹp đến cho độc giả thông qua sự hiểu biết về văn bản gốc, văn hóa và cả vốn ngôn ngữ. Ông cảm thấy mình may mắn vì đã được cử đi đào tạo tại Nga khi mới 16 tuổi, được học một cách bài bản về dịch thuật.

(Theo Trần Hoàng Thiên Kim - báo Công an nhân dân)

Ông Hoàng Thuý Toàn xúc động, bày tỏ lời cảm ơn Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam và Trung ương Hội Hữu nghị Việt - Nga đã quan tâm, ghi nhận những đóng góp của ông vào công tác hội, vào việc gìn giữ, phát triển, tăng cường quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa nhân dân hai nước Việt Nam và Nga, đặc biệt là trong việc quảng bá, thúc đẩy giao lưu văn hoá giữa Việt Nam và Liên Xô trước đây, LB Nga ngày nay.

Thay mặt lãnh đạo Hội Hữu nghị Việt - Nga, ông Nguyễn Đăng Phát chúc mừng dịch giả Hoàng Thuý Toàn được tặng Kỷ niệm chương của Liên hiệp hữu nghị Việt Nam; chúc ông mạnh khoẻ, tiếp tục lao động bền bỉ, nhiệt huyết trên lĩnh vực văn học - nghệ thuật, gặt hái được những kết quả mới, góp sức minh vào việc củng cố nhịp cầu giao lưu nhân văn giữa hai nước Việt Nam, Nga.

(Ảnh đầu bài: Dịch giả Hoàng Thuý Toàn phát biểu trong buổi lễ khánh thành Nhà lưu niệm văn học Nga với những bộ sưu tập của cá nhân ông tại quê ông - Phù Lưu, Bắc Ninh, năm 2015)

                                                 ĐỨC HÀ